Is geduld hebben dit jaar een schone zaak?

Late zaai: veel gestelde vragen en de huidige stand van zaken

We hebben te maken met een laat voorjaar en de meidagen komen steeds meer in zicht. Er zijn gebieden waar zich nog geen goede mogelijkheid heeft voorgedaan om uien te zaaien. Veel telers vragen zich dan ook af of er nog een goed moment komt. In een aantal gebieden waar het vorige week droog was werd meteen de kans gegrepen om te zaaien. Voor anderen geldt dat zij het geduld nog even moeten bewaren: er is zeker nog hoop. Wij houden u graag op de hoogte van de huidige stand van zaken. Maar ook laten we de veel gestelde vragen van telers zien. En tot slot: hoe kijkt De Groot en Slot zelf aan tegen de bekende en veelgehoorde uitspraak ‘uien zaaien in mei geeft prei?’

Zaaien 2023

Wat is er in het land gezaaid en geplant?
Het verkoopteam van De Groot en Slot schat dat in Nederland ongeveer de helft van het areaal gezaaid is. In België ligt dit percentage lager en wordt geschat dat zo’n 15 procent van het areaal erin zit. Net als in Nederland zijn ook hier de verschillen tussen de gebieden groot. Omdat Wallonië meer lichtere gronden heeft, kon hier meer gezaaid worden dan in Vlaanderen waar zich vooral de zwaardere gronden bevinden.
De plantuien zitten op zo’n 90 procent van de plekken in de grond en met name de latere genetica moet nog geplant worden. In Noord-Nederland kon met name in Groningen al veel gezaaid worden omdat in dit gebied minder buien waren. Ook in Drenthe kon het werk op veel plekken gewoon doorgaan, maar door de grote uitbreiding op de zandgronden en de regen van afgelopen weekend kreeg niet iedereen het werk af. De Flevopolder heeft weinig werkbare dagen gehad. Op de zwaardere gronden in Zuidelijk-Flevoland was de ondergrond op veel plekken nog niet voldoende droog om netjes te kunnen werken zonder veel schade te veroorzaken. Over het algemeen moesten telers op zwaardere gronden de moeilijke afweging maken om te zaaien onder niet optimale omstandigheden of om te gokken op een eventuele tweede kans. Maaar daarvoor is nog meer geduld voor nodig...

Welke factoren zijn van invloed op de bolvorming?
De bolvorming van een ui wordt bepaald door een aantal factoren. zoals o.a. het voldoende afrijpen van het gewas. Een ui is nl. afhankelijk van de daglengte en heeft zo'n 16 uur licht nodig om voldoende te bollen. Als op 21 juni de langste dag aanbreekt zien we graag dat het gewas minimaal 3 pijpen heeft omdat dan de bolling begint. Ook de temperatuur heeft invloed op het bollen van een ui. Hoe hoger de temperatuur hoe sneller de plant zich ontwikkelt, zolang de daglengte maar boven het minimum zit. Bij late zaai zal de temperatuur een grotere rol gaan spelen. Nog een belangrijke factor die van invloed is op de bolling van de ui is de verhouding van het licht en de hoogte van lichtintensiteit. Vorig jaar hadden sommige gebieden te maken met een late ontwikkeling in het voorjaar en zijn er begin mei nog verschillende percelen overgezaaid. Hierna volgde een periode met een hoge lichtintensiteit waardoor het gewas redelijk op tijd kon afrijpen. Later in het seizoen hebben stikstof en water ook invloed op bolvorming.
Als deze factoren ontbreken is er kans op dikhalzen/diknekken, planten die blad blijven aanmaken, niet voldoende bollen en niet in rust gaan. In de bewaring zie je deze planten vaak als eerste uitlopen. Hetzelfde effect is zichtbaar als er te weinig planten zijn gezaaid en een ui te veel ruimte krijgt.
De conclusie; op dit moment is nog niet duidelijk  in hoeverre de bolvorming in het gedrang komt aankomend seizoen.

Tot wanneer zaaien?
Afgelopen weekend heeft het in heel Nederland en België veel geregend waardoor veel gronden minimaal een week nodig hebben om voldoende op te drogen. Afhankelijk van wat er deze week nog  aan neerslag valt, is er op zijn vroegst halverwege volgende week weer een kans om te zaaien. Dan wordt het zeker tijd omdat het streven is om vóór 10 mei te zaaien.

Dikker en/of ondieper zaaien?
Zaai zeker niet dunner; voldoende planten zijn belangrijk voor een goede afrijping. Een dichter bladerdek/hogere plantdichtheid zorgt voor een snellere ontwikkeling van het gewas. Onder normale omstandigheden adviseren we om bij late zaai iets dieper te zaaien vanwege drogend weer. Wanneer de grond het toelaat om te zaaien is het advies om iets minder diep te zaaien zodat het plantje minder energie verliest aan de opkomst en zich sneller kan ontwikkelen. Het is hierbij belangrijk om rekening te houden met een eventuele toepassing van bodemherbiciden.

Wat te doen bij slemp/korst?

We lopen misschien enigzins op de feiten vooruit, maar wanneer het te hard heeft geregend of de grond na het zaaien niet voldoende heeft kunnen drogen/afgrijzen, dan is er een kans op korst/slemp. Uit de ervaringen van vorig jaar hebben we geleerd en daarom weten we dat de tijd om in te grijpen kort is. Het is dan ook belangrijk dat er wordt gekeken naar de kieming van het zaad en ook in hoeverre het mogelijk is om netjes met een wiedeg of korstenbreker te werken. 

Het kantoor is vanwege Koningsdag aanstaande donderdag en vrijdag gesloten maar onze accountmanagers zijn bereikbaar om uw vragen te beantwoorden en met u mee te denken. Klik hier om naar de contactpagina te gaan.